Hanımeli Çiçeği Özellikleri? Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Bahar geldiğinde sokaklardan, bahçelerden yükselen o hafif, tatlı kokuyu bilirsiniz, bu koku tam olarak hanımeli çiçeğinin doğaya bıraktığı izdir. Çoğumuzun çocukluk anılarında yer eden, balkonlarda sarmaşık benzeri dolanan ya da bahçelerde duvarları süsleyen bu güzel çiçek mükemmel kokusuyla da kendine hayran bırakıyor. Bahçenize ya da balkonunuza mis kokulu, bakımı kolay ve doğaya dost bir bitki istiyorsanız hanımeli kullanabilirsiniz. Bu bağlamda hanımeli çiçeği nasıl bir bitkidir, nasıl yetiştirilir ve bakımında nelere dikkat etmek gerekir? Beraber inceleyelim;

Hanımeli Çiçeği Nedir?

Hanımeli Caprifoliaceae yani hanımeligiller ailesine ait tırmanıcı ya da çalı formunda yetişebilen çok yıllık bir bitkidir. Anavatanı çoğunluk olarak Kuzey Yarımküre olan hanımeli özellikle Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaygın olarak görülür. Fakat ülkemizde de hem doğada hem de bahçelerde sıkça rastlanan ve bir hayli sevilen bir çiçektir. Bilhassa yaz aylarının başlangıcında görüntüsü ve kokusuyla son derece huzur veren bitkilerin en başında gelmektedir.

Hanımeli Çiçeği Türleri Nelerdir?

1.     Lonicera Japonica (Japon Hanımeli): Japon hanımeli en çok kullanılan ve sevilen türlerden biridir. Özellikle çok güçlü ve tatlı bir kokusu vardır. Sarıdan beyaza dönerek değişen renklerde çiçekler açar.

2.     Lonicera Periclymenum (Avrupa Hanımeli): Avrupa hanımeli biraz daha klasik bir türdür. Beyaz, pembe ve kırmızı tonlarında çiçekler açar. Çok hoş kokulu çiçekleri vardır ve diğer türlere göre biraz daha yavaş büyür.

3.     Lonicera Nitida (Yalancı Hanımeli): Biraz daha küçük yapraklara sahip ve çalı formunda büyür. Diğer türlerden farklı olarak kokusuzdur ama yine de zarif yapısı ve şekliyle bahçelerde sık bir biçimde kullanılmaktadır.

4.     Lonicera Tartarica (Tatar Hanımeli): Tatar hanımeli özellikle yoğun kırmızı çiçekleri ile karşımıza çıkmaktadır. Hem yaz hem de sonbahar aylarında oldukça güzel çiçekler açarlar ve canlı renkler arayan bahçe severler için muazzam güzellikle bir tercih sebebidir.

5.     Lonicera Sempervirens (Kırmızı Hanımeli): Kırmızı hanımeli adından da anlaşılacağı gibi canlı kırmızı renkli çiçekler açar. Bilhassa bahçeye rengarenk bir hava katmak isteyenler için çok iyi bir seçim olacaktır.

Hanımeli Çiçeğinin Kökeni

Aslında anavatanı tam olarak tek bir bölgeye ait değildir. Kökeni Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın çeşitli bölgelerine dayanıyor. Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın geniş ovalarına kadar uzanan bitki farklı iklimlerde ve coğrafyalarda kendi karakterine uygun şekilde şekillenmiş, dolayısıyla bulunduğu bölgeye göre farklı türlerde ve renklerde karşımıza çıkabiliyor.

Türkiye’de Hanımeli Çiçeği

Türkiye hanımeli için doğal bir cennettir. Ilıman iklimi sayesinde hem Akdeniz hem de Karadeniz bölgelerinde sıkça görülmektedir, bilhassa kırsal alanlarda doğal olarak yetişir. Köy hayatına dair anılarınız varsa mutlaka bahçe duvarlarından sarkan hanımeli dallarını hatırlarsınız. Anadolu’da bazı yerlerde hanımeli çiçeğinin bolluk ve bereket getirdiğine inanılır. Bahçesinde hanımeli yetişen evlerin huzur ve mutluluk içinde dolup taştığı söylenir. Bir de çocukluğumuzdan hatırladığımız o tatlı hanımeli anıları var. Çiçeğin ince uzun borucuklarını koparıp içindeki balı tatmak birçok çocuğun yaptığı bir şeydir. Bu nedenle hanımeli çiçeği sadece kokusuyla değil çocukluğumuzun unutulmaz lezzetlerinden biri olmasıyla da gönüllerde taht kuruyor.

Hanımeli Çiçeği Nasıl Yetiştirilir, Bakımı Nasıl Yapılır?

Hanımeli yetiştirmek için öncelikle doğru yeri seçmek çok önemlidir. Güneşi seven bu bitki gün içinde en az 5-6 saat güneş ışığı alabileceği bir yerde çok daha sağlıklı büyür. Yarı gölgede de yetişebilir ama bol çiçek açması için güneşin altında olması daha doğrudur. Aynı zamanda sarmaşık gibi büyüyen bir yapıya sahip olduğu için bir çit duvar ya da pergola gibi destekleyici bir yapıdan yardım alması gerekir. Saksıda yetiştirecekseniz de yine aynı şekilde tutunabileceği bir kafes ya da çubuk koyabilirsiniz.

Hanımeli Nasıl Ekilir ve Sulanır?

Hanımeli dikimi için en uygun dönem ilkbahar veya sonbahardır. İlkbaharda dikildiğinde yaz boyunca köklenerek güçlenir ve daha sağlıklı büyür. Fidanı dikerken köklerinin rahatça yayılabileceği bir çukur açmak gerekir. Çukurun kök topunun iki katı genişliğinde ve biraz daha derin olması bitkinin toprağa daha iyi tutunmasını kolaylaştıracaktır. Dikimden sonra köklerin toprağa iyi yerleşmesi için bol su vermek gerekir ama fazla suyun köklerin etrafında birikmemesine dikkat edilmelidir.

Sulama İhtiyacı İçin Bilmeniz Gerekenler

Hanımelinin sağlıklı büyümesi için düzenli sulama şarttır dememiz mümkün. Suyu sever ama fazla sulandığında kökleri çürüyebilmektedir. Bu dolayısıyla toprağın kurumasına bağlı olarak sulama yapmak en doğrusudur. Yaz aylarında haftada 1-2 kez sulamak yeterli olacaktır. Gübreleme konusunda da destek olmak gerekir. İlkbaharda azot, fosfor ve potasyum içeren bir gübre kullanarak hanımelinin daha güçlü büyümesini sağlayabilirsiniz. Daha doğal bir yöntem arıyorsanız kompost veya yanmış hayvan gübresi de kullanabilirsiniz.

Bahçeniz yoksa hanımelini saksıda da yetiştirebilirsiniz. Bunun için büyük ve geniş bir saksı tercih etmelisiniz. En az 40-50 cm çapında bir saksı kullanabilişiniz, köklerin rahat hareket etmesini sağlayacaktır. Saksıdaki toprak bahçedeki toprağa göre daha çabuk kuruyacağından sulamayı daha dikkatli yapmalısınız.

Toprak Seçimi: En Doğru Ortamı Hazırlayın

Hanımelinizin sağlıklı büyümesi için toprağının hafif ve besin açısından zengin olması gerekir. Bahçede yetiştiriyorsanız, toprağınız çok killi veya ağırsa birazcık torf ya da kum ekleyerek daha geçirgen hale getirebilirsiniz. Saksıda yetiştiriyorsanız da organik madde bakımından zengin bir toprak tercih edin. Toprak konusunda bir diğer önemli nokta da pH dengesi. Hanımeli hafif asidik veya nötr toprakları sever. Toprağınız çok kireçliyse ve bitkinin gelişimi zayıfsa yine torf ekleyerek pH dengesini ayarlayabilirsiniz.

İlginizi Çekebilir: Palmiye Ağacı Özellikleri Nelerdir?

Hanımeli Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?

Hanımelinizin kokusunu ve güzelliğini bahçenizde ya da sevdiklerinizle paylaşmak istiyorsanız çoğaltabilirsiniz. Bunun için birkaç yöntem bulunur:

·       Çelikle Çoğaltma: Hanımeli çoğaltmanın en kolay ve garantili yolu çelikle çoğaltmadır. İlkbahar veya yaz başında ana bitkiden yarı odunsu bir dal kesin. Dalın alt yapraklarını temizleyin ve nemli toprağa ya da suya koyarak köklenmesini bekleyin. Köklenme süresi genellikle 3-4 hafta sürer.

·       Daldırma Yöntemi: Hanımelinin dallarını toprağa yatırarak üzerine hafifçe toprak serpebilirsiniz. Birkaç hafta içinde toprakla temas eden kısmında köklenme oluşacaktır. Daha sonra yeni köklenen kısmı kesip farklı bir yere dikebilirsiniz.

·       Tohumla Çoğaltma: Hanımeli tohumdan da üretilebilir ama bu yöntem daha uzun zaman alır. Sabırlıysanız tohumları sonbaharda toplayıp ilkbaharda ekebilirsiniz.

Hanımeli Çiçeği Kışın Nasıl Korunur?

Kış aylarında soğuk hava hanımeli için zor bir mevsimdir aslımda. Bilhassa dondurucu soğuklardan çok kötü bir biçimde etkilenebilir. Bu yüzden soğuk bölgelerde yaşıyorsanız hanımelinizin saksısını kapalı bir alana alabilir veya bitkinin kök çevresini kuru yapraklarla, onun dışında talaşla sarabilir, böylece koruma altına alabilirsiniz.

Hanımeli Çiçeği Hangi Böcekleri Çeker?

Hanımeli çiçeği bilhassa arıları ve kelebekleri çekmekle ünlüdür. Çiçeklerinin içindeki bala benzer aslında bizim nektar dediğimiz madde arılar için oldukça caziptir. Dolayısıyla bu bağlamda hanımeli bahçenize güzel bir koku katmanın yanı sıra aynı zamanda doğadaki polinasyon süreçlerine katkı sağlayan faydalı böcekleri de davet etmektedir.